روشهای مبارزه با کک های خونخوار:
ککها، حشرات موذی و بسیار خطرناکي هستند كه به واسطه ویژگیهای حرکتی و دوره زندگی، به دام انداختن آنها بسیار مشکل و تقریبا غیرممکن است. حتی استفاده از سموم در مبارزه با آنها راه به جایی نمیبرد. اگر ککها، وارد محیطهای مسکونی شوند، بیرون راندن آنها بسیار مشکل است
. از آنجا که این حشرات به طور سریع به سمت انسان جذب میشوند، افرادی که برای تفریح به مناطق روستایی میروند از گزند آنها در امان نخواهند بود. به دلیل آنکه این حشرات میتوانند ناقل بیماریهای خطرناک مشترک بین انسان و دام باشند، توجه به مبارزه با آنها ضروری است. سایر راههای مبارزه در مورد ککها هم چندان کارساز نمیباشند، بنابراين به دنبال یافتن راهي برای حل این مشکل در جستجوی موادی که بتوانند این حشرات را از انسان دور نمایند، يك ترکیب طبیعی كشف گرديد که به طور موثری ميتواند سبب دوری و فرار حشرات گردد. از این ترکیب طبیعی پمادی تهیه گردید که روي 30 نفر از افراد ساکن و شاغل در اطراف دامداریها آزمایش شد و سپس نتایج حاصل بررسي گرديد و مشخص شد که این ترکیب میتواند به نحو موثری به احتمال 99% باعث فرار این حشرات و دوری آنها از افراد گردد.
مقدمه
آفات؛ گیاهان، جانوران یا میکروارگانیسمهایي میباشند كه هر فرد داخل منزل یا آپارتمان خود با مشکلات ناشی از حضور آنها روبهرو میشود. در حقیقت سالیانه بیش از 5/1 میلیارد دلار هزینه برای سموم آفتکش در منازل و آپارتمانها صرف میشود. اين آفات عبارتند از: آفات کثيف کننده، آزار دهنده و مگسهای ناقل عوامل بيماری، پشهها، سوسکهای حمام، بيدهای لباس که از مصنوعات پشمی تغذيه میکنند، سوسکهایي که از مواد چرمی تغذيه کرده و سبب آلودگی غذاهای بستهبندی شده میشوند و حلزونها، شتهها، کنهها، سوسکها و موريانههايي که ساختمانهای چوبی، کتابها و مواد سلولزی را میجوند.
حشرات نه تنها از نظر بيماریهای مختلفی که در انسان ايجاد میکنند در خور توجهاند بلکه به دليل ضرر و زيانهايی که از نظر کشاورزی و دامداری به اقتصاد جهان وارد میآورند نيز يکی از عوامل کمبود مواد غذايی مورد نياز انسانها به شمار میآيند.
با وجود تمام پيشرفتهای علمی در زمينه مبارزه با حشرات، هنوز هم بسياری از آنها در محيط زندگی انسانها و در کنار آنها بهسر برده و باعث بروز مشکلات فراوانی میگردند، اما راهحل اساسی برای مبارزه با آنها يافت نشده است. هر نوع مطالعه و تحقيق در اين زمينه و يافتن راههای مبارزه جديد میتواند گام موثری در حيطه رفاه انسانها باشد.
روش کار
به دنبال يافتن راهحلی برای مبارزه با ککها، با بررسی انواعي از گياهان، تعدادي از آنها که دارای ترکيبات موثری در جهت فراری دادن حشرات بودند شناسايی گرديدند.
اين گياهان عبارت بودند از: بابونه، سير، اوکاليپتوس، پونه، شمعدانی، درختچای (روغن اين درخت)، و اوسطوخودوس.
در مرحله بعد، جهت ساخت ترکيب موثری از آنها، عصاره اين گياهان به صورت عرقگيری تهيه گرديد. سپس از مقدار کمی وازلين، پمادی تهيه شد. 15 نفر از افرادی که به طور مرتب در معرض گزش ککها قرار داشتند و از اين مساله شکايت داشتند، انتخاب شدند و پماد مورد نظر در اختيار آنها قرار گرفت و از آنها خواسته شد تا روزانه 2 بار دست راست خود را از مچ تا ساعد دست، يعنی نيمی از دست را به اين پماد آغشته نمايند. سپس در پايان روز تعداد گزشهای ناشی از کک را روی دو دست راست و چپ خود شمارش نمايند.
در آزمايش ديگری جهت تعيين اثر وازلين از همان 15 نفر خواسته شد تا يك دست خود را با وازلين آغشته نمايند و تمام مراحل آزمايش تكرار گرديد. پس از آن تعداد گزشهاي روی دو دست چپ و راست با هم مقايسه آماری شد. استفاده از وازلين خالص به عنوان شاهد مثبت برای تعيين تاثير واقعی مواد بود كه نتايج حاصل از اين آزمايشها مويد اين نكته ميباشد.
نتيجهگيری
در تحقيق انجام شده برای پيدا کردن راهی جهت مبارزه با ککها، تعداد بسيار زيادی از گياهان که به احتمال زياد دارای ترکيبات موثری برای فرار حشرات بودند، شناسايی گرديدند. از ميان اين گياهان، 8 مورد بر اساس در دسترس بودن، ارزانی، و سهولت تهيه عصاره انتخاب گرديدند. پس از تهيه عصاره آب گرم با استفاده از ماده زمينهای وازلين پمادی تهيه گرديد. 15 نفر از افرادی که از گزش ککها شکايت داشتند و شرايط محيطی آنها باعث میشد که در معرض گزش قرار بگيرند به صورت تصادفی انتخاب شدند. در آزمايش اصلی پماد ساخته شده در اختيار آنها قرار داده شد. اين افراد روزانه دو بار دست راست خود را با آن آغشته میکردند و دست چپ خود را به هيچ مادهای آغشته نمیكردند. در پايان روز اين افراد تعداد گزشهای ناشی از کک را بر روی دو دست به صورت جداگانه شمارش و يادداشت نمودند. پس از 10 روز ميانگين اعداد مربوط به دست راست و چپ افراد به دست آمد. برای بررسی تاييد ماده وازلين بر گزش ککها و پاسخ به اين سوال که آيا خود وازلين به تنهايی تاثيری بر فراری دادن ککها دارد يا خير، آزمايش ديگری انجام شد. در اين آزمايش از همان 15 نفر خواسته شد تا يک دست خود را با وازلين چرب نمايند و دست ديگر را به هيچ ماده خارجی آغشته ننمايند. ساير مراحل مانند آزمايش اصلی بود.
در اين آزمايش، ميانگين نتايج به دست آمده با وازلين در طی 10 روز، با ميانگين نتايج تعداد گزشها در دست بدون وازلين مورد مقايسه آماری قرار گرفت. نتايج نشان داد که بين اين دو گروه که در واقع گروه وازلين به عنوان آزمايش و گروه بدون وازلين به عنوان شاهد بودند، اختلاف معنیداری وجود نداشت، يعنی استفاده از وازلين تاثيری بر کاهش گزش کک بر روی دست انسان نگذاشت.
در بررسی نتايج حاصل، نتيجه آزمايش اصلی و آزمايش گزش روی دستهای آغشته شده به پماد به عنوان گروه آزمايش و گروه شاهد در نظر گرفته شد و مورد مقايسه آماری قرار گرفت كه نشان داد به احتمال 95% پماد مذکور میتواند سبب دور کردن ککها و کاهش گزش آنها شود.
كکها، از حشرات بسيار موذی و مقاومی هستند که هم برای انسانها و هم برای حيوانات مشکلات فراوانی ايجاد میکنند، اما تا کنون راه موثر و بیخطری برای مبارزه با آنها يافت نشده است. چون اين جانوران بسيار ريز و مقاوم هستند، به سرعت در پناهگاهها مخفی میشوند و به راحتی قابل از بين بردن نيستند. پماد ساخته شده در اين پژوهش، به نحو موثری میتواند باعث دور کردن آنها از انسان شود، بنابراين به عنوان يک راهحل بیخطر، طبيعی، ساده و ارزان قابل توصيه میباشد.
نویسنده امیدوار است که در صورت مشاهده این حشره از سوی خوانندگان محترم قبل از انجام هر کاری با اینجانب تماس حاصل نموده تا سئوالاتی را در خصوص ورود و عوارض احتمالی مبارزه برایتان بازگو نمایند.
گردآورنده و تایید کننده : دکتر مهرداد حلوایی
متخصص فیزیولوژی جانوری و فلوشیپ کنترل آفات شهری و صنعتی از دانشگاه تسینگ هوآی چین
Mehrdad halvaei
Phd & Eng Animal Physiology of china Tsinghua University
iranpest.blogdoon.com
-